ශ‍්‍රී ලංකාවේ ප‍්‍රාග් ඓතිහාසික පුරාවිද්‍යාව : අතීතය, වර්තමානය හා අනාගතය පිළිබඳ විචාරාත්මක විශ්ලේෂණයක්*

චන්දිම බණ්ඩාර අඹන්වල

බාහිර කථිකාචාර්ය, මානවශාස්ත්‍ර අධ්‍යයන අංශය, ශ්‍රි ලංකා රජරට විශ්වවිද්‍යාලය, මිහින්තලේ.

ක‍්‍රිස්තු වර්ෂ 1863 දී ඉන්දියාවේ මදුරාසියේ දී ආර්. බී. ෆූටේ විසින් ශිලාමෙවලමක් සොයාගැනීමත් සමඟ දකුණු ආසියා කලාපයේ ප‍්‍රාග් ඓතිහාසික පුරාවිද්‍යා පර්යේෂණ ආරම්භ වූ බව සැලකේ. එයින් විසිවසරකට පමණ පසු, ක‍්‍රිස්තු වර්ෂ 1885 දී ජෝන් පෝල් විසින් ලංකාවේ විවිධ ප‍්‍රදේශවලින් මානව නිර්මිත යැයි සැලකූ ගල්පතුරු රැස්කිරීමෙන් දිවයිනේ ප‍්‍රාග් ඓතිහාසික පර්යේෂණ සඳහා පදනම වැටිණ. ඒ අනුව, ලංකා පුරාවිද්‍යා සමීක්‍ෂණයේ ආරම්භයටත් වඩා පැරණි අතීතයක් ප‍්‍රාග් ඓතිහාසික පුරාවිද්‍යාවට හිමි වී ඇත. සියවසරක් ඉක්ම වන ලංකා ප‍්‍රාග් ඓතිහාසික පර්යේෂණ අතීතයේ, ගුණාත්මක ලක්‍ෂණ අනුව 1. ආරම්භයේ සිට ක‍්‍රි.ව. 1940 දක්වා ආරම්භක අවධිය, 2. ක‍්‍රි.ව. 1940 සිට 1970 දක්වා අතරමැදි අවධිය හා 3. 1970න් පසු අද දක්වා අවධීය නූතන අවධිය ලෙස ප‍්‍රධාන අවධි ත‍්‍රිත්ත්වයක් හඳුනාගත හැකි වේ. විවිධ විෂයක්‍ෂ්ත්‍ර ඔස්සේ පුරාවිද්‍යාව වෙත ආකර්ෂණය වූ පුද්ගලයන් විසින් සිදුකරන ලද ශිලාමෙවලම් හා දත්ත රැස්කිරීම මෙන් ම විධිමත් සැලැස්මකින් තොර කැනීම් ආදිය පළමු අවධියේ දී හඳුනාගත හැකි අතර මධ්‍යම කඳුකරය වෙත වැඩි අවධානයක් යොමුකරමින් දිවයින පුරා අධ්‍යයන දියත් වෙයි. මානව ඓතිහාසිකත්වය හා පරිණාමය පිළිබඳ විදේශයන්හි වර්ධනය වන දැනුමට සාපේක්‍ෂක ව විවිධ පුද්ගලයන් තුළ ඇති කුතුහලාත්මක ආශාව මෙම අධ්‍යයන සඳහා පාදක විය. අතරමැදි අවධියේ දී දේශිය විද්වතුන් වෙත මෙම පර්යේෂණ සංක‍්‍රමණය වන අතර පී.ඊ.පි. දැරණියගල එහි කැපීපෙනෙන කාර්ය කොටසක් ඉටුකරයි. සත්වවිද්‍යාව ඔස්සේ පුරාවිද්‍යාවට ආගමනය වූ පී.ඊ.පී. දැරණියගල විසින් රටේ නොයෙක් ස්ථානයන්ගේ නොයෙක් තත්ත්ව යටතේ පර්යේෂණ දියත් කරන ලදී. 1970න් ඇරඹෙන නූතන අවධීයේ දී තීරණාත්මක සම්පත් දායකයා වන්නේ එස්.යූ. දැරණියගලයි. විධිමත් සැලැස්මකින් යුක්ත ව, ගැටලු අභිමුඛ හා උපන්‍යාස මූලික ප‍්‍රාග් ඓතිහාසික පුරාවිද්‍යාවක් දක්වා පර්යේෂණ වර්ධනය වන මෙම අවධිය විග‍්‍රහාත්මක අවධියක් වේ. මෙම නූතන අවධිය දිවයිනේ ප‍්‍රාග් ඓතිහාසික පර්යේෂණයන්ගේ ඵලාගම අවස්ථාවක් වශයෙන් ද හඳුනාගත හැකිය. නූතන යුගයේ දෙවන භාගයේ දී නිදහස් අධ්‍යාපනය ඔස්සේ දේශීය තරුණ විද්වත් පරපුර මෙම විෂය ක්ෂේත්‍රය වෙත ආකර්ෂණය වන අතර දේශීය සන්දර්භය තුළ ඔවුන්ගේ අධ්‍යයන, පර්යේෂණ හා චින්තනය හැඩගැසීම සිදු වෙයි. ස්වදේශී සන්දර්භය තුළ ප‍්‍රාග් ඓතිහාසික පුරාවිද්‍යා ක්ෂේත්‍රය ප‍්‍රමුඛතා හඳුනාගනිමින් ඒ ඔස්සේ ක‍්‍රියාත්මක වීම මෙම යුගයේ දී අත්‍යවශ්‍ය වී ඇත. විනාශකාරී ක‍්‍රමවේද අවම ආකාරයකට භාවිත කරමින් ප‍්‍රමුඛ හා අත්‍යවශ්‍ය පර්යේෂණ අරමුණු සඵල කරගැනීම සඳහා පමණක් යොමු වීම ද අත්‍යවශ්‍ය වී ඇත. ප‍්‍රස්තුත ක්ෂේත්‍රයේ විවිධ පැතිකඩ අරභයා විශේෂඥයන් බිහිකර ගැනීම, මහජන දැනුවත් කිරීම හා පර්යේෂණ ඔස්සේ නිර්මිත නව දැනුම් පද්ධතිය පාසල් හා විශ්වවිද්‍යාල ඔස්සේ සමාජගතකරණය ද ප‍්‍රාග් ඓතිහාසික පර්යේෂකයන් වෙත තත්කාලීන ව පැවරී ඇති වෙසෙස් කාර්යය අතර වේ.

Batadombalena-Sri Lanka-Kuruvita-Prehistory-Chandima Ambanwala
කුරුවිට, බටදොඹලෙන ගුහාකැනී‍ම 2004

* 2011 වර්ෂයේ රාජකීය ආසියාතික සංගමය මගින් සංවිධානය කරන ලද පර්යේෂණ සමුළුවේ දී ඉදිරිපත් කරන ලද පර්යේෂණ පත්‍රිකා සංක්ෂිප්ත ය.

Previous articleශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රාග් ඓතිහාසික පර්යේෂණ හා සිරාන් දැරණියගල
Next articleශ‍්‍රී ලංකාවේ ප‍්‍රාග් ඉතිහාසය : ග‍්‍රන්ථ හා ලිපි නාමාවලිය
චන්දිම අඹන්වල
2006 වසරේ දී පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයෙන් වසරේ දක්ෂතම පුරාවිද්‍යා ශිෂ්‍යයාට හිමි මහාචාර්ය පී. ලිලානන්ද ප්‍රේමතිලක හා වෛද්‍ය නන්දා ප්‍රේමතිලක විශිෂ්ට නිපුනතා ත්‍යාගය සමඟ ශාස්ත්‍රවේදි (ගෞරව) (BA(sp)) උපාධිය ලබාගන්නා ලද චන්දිම, 1998 වසරේ දී මොරටුව විශ්වවිද්‍යාල‍යේ වාස්තුවිද්‍යා පීඨයෙන් ස්මාරක හා කේෂේත්‍ර සංරක්ෂණය පිළිබඳ පශ්චාත් උපාධි ඩිප්ලෝමාව ද, 2010 වසරේ දී කොළඹ පුරාවිද්‍යා පශ්චාත් උපාධි ආයතනයෙන් පුරාවිද්‍යාව පිළිබඳ විද්‍යාපති උපාධිය (MSc.) ද හිමිකර ගන්නා ලදි. 2008 - 2010 කාලයේ දි පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ පුරාවිද්‍යා අධ්‍යයන අංශයේ තාවකාලික කථිකාචාර්යවරයෙකු වශයෙන් සේවය කළ ඔහු, ශ්‍රී ලංකා රජරට විශ්වවිද්‍යාල‍යේ පුරාවිද්‍යා හා උරුම කළමනාකරණ අධ්‍යයන අංශයේ ජේ්‍යෂ්ඨ කථිකාචාර්යවරයෙකු වශයෙන් 2011 වසරේ සිට සේවය කරන අතර එහි ප්‍රාග් ඉතිහාසිය හා අභිලේඛන විද්‍යාව පිළිබඳ කථිකාචාර්යවරයා වශයෙන් කටයුතු කරයි.

3 COMMENTS

  1. Prehistory indicates Mahawansa is no more the accurate history of Janduddeepa. Indian famous historian states that no Buddha was born in India. It is quite evident that over ninety percent of Buddha relics are only found in Janduddeepa, Who brought them to Srilanka. Tripitakaya contains so many environmental evidence which disproves of Indian origin. Atteriya, puwakgaha. keum, kiribath, minahama Salgaha etc. Climate in May indicates difference of climate. Mr. Paranaeithana accepted the fact that no Buddha went out of SL or arrived in SL and he spent one whole year at Lumbini in Teldeniya cave. Famous Bhahiya Daru cheeriya met Buddha after he survived a storm in the great ocean which is only accessible from a distance of 4000 miles from north India. Very many occasions are there where The Lord made comparison of his Dhamma to the great ocean. No person ever compares an example not visible to the naked eye, the ocean north Indians could ever imagine 2600 yrs ago. I have collected lots of fact to disprove Buddha was from India.

  2. There are lots of evidence to prove that Buddhism prevailed in Mihintale prior to the advent of Rev. Mahinda, no doubt his arrival made Buddhism the Rajyaagama in old Ceylon by observing the Buddhism by Tissa, the provincial king then. Our history has been written several times to satisfy foreigners. One who is desirous of knowing Tripitakaya may find it from British Museum library where hundreds of Puskolapoths have been deposited. Foreign invasions, Soli, Paandya ,Kerala, Tamil ,Portugese .Hollands and Britishers etc. destroyed our culture, language and the worst the Buddhism. Today we observe the Buddhism imported from India sophisticated to satisfy the whims and fancies of Hindus and other religions imported from various countries. Suwapath Wewa. Nena pahala wewa.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here