චන්දිම බණ්ඩාර අඹන්වල
පුරාවිද්‍යා හා උරුම කළමනාකරණ අධ්‍යයන අංශය, ශ්රී ලංකා රජරට විශ්වවිද්‍යාලය, මිහින්තලේ.
පුරාශිලා යන වචනයෙන් හැඟවෙන ආකාරයෙන් ම මෙ මගින් කියැවෙන්නේ පැරණි ශිලා යුගය (old stone age) පිළිබඳවයි. මෙම ලිපි මාලවේ පළමු ලිපියෙන් පෙන්වා දුන් ආකාරයට ප්රාග් ඓතිහාසික අවධිය තුළ අනුයුග කීපයක් පවති. එම සෑම යුගයකට ම පොදු ලක්‍ෂණය වශයෙන් හඳුනාගත හැක්කේ ගල් මෙවළම් භාවිත වීමයි. මෙ ලෙස ගල් ආයුධ භාවිත වන යුගයන් ගේ භාවිත ගල්ආයුධවල වර්ධණීය ලක්‍ෂණ අනුව අවස්ථා කීපයක් වශයෙන් වෙන් කෙරේ. ඒ අනුව, වර්ධනය අතින් පහළ ම ලක්‍ෂණ නිරූපණය කරන්නේ පුරාශිලා යුගයයි. මෙම යුගය පුරාවිද්‍යාඥයින් අතර පැලියෝලිතික යුගය (Palaeolithic) යනුවෙන් භාවිත වේ. මෙම ලිපියෙන් ප්රාග් ඓතිහාසික අවධියේ මිනිසා ගේ පැරණි ම අවධිය වශයෙන් හඳුනාගන්නා පුරාශිලා යුගය ලංකාවේ පැවතුණු ආකාරය පිළිබඳ ව සාකච්ඡා කිරීමට අවස්ථාව උදා කරගත හැකි වේ.
පුරාශිලා නැති නම් පැලියෝලිතික යන වචනයේ වාච්‍යාර්ථය වන්නේ ‘පැරණි ම ගල් යුගය‘ යන්නයි. මානවයා තම මනස භාවිත කරමින් ගල් මෙවළම් තමා ගේ විවිධ කාර්යයන් උදෙසා භාවිත කිරීම මෙම යුගයේ දී ආරම්භ කරයි. ප්රාග් ඓතිහාසික අවධිය යටතේ අවධානයට පාත‍්‍ර වල මානවයාගේ අතීතය පිළිබඳ කතාවේ දීර්ඝ ම කාලපරිච්ඡේදයක් නියෝජනය කරනු ලබන්නේ පුරාශිලා නැතිනම් පැලියෝලිතික යුගයයි. ඊට සාපේක්ෂ ව මධ්‍යශිලා හා නවශිලා යුග නියෝජනය කරනු ලබන්නේ කෙටිකාලීන කාලපරාසයකි. ලංකාවේ මානවයාගේ අතීතය තුළ පුරාශිලා යුගය අදින් වසර 70,000-250,000 කාලය තුළ පැවතුණු බව පැහැදිළි වී ඇත. දැනට අනාවරණය වෙමින් බවතින සාධක සමඟ මෙහි ඈත කාලය අදින් වසර 1,600,000 (ලක්‍ෂ 16) දක්වා ඈතකට ගමන් කිරීමේ හැකියාවක් ඇති බව පෙනී යමින් පවති.
ඒ අනුව මානව අතීතයේ ඉතා දීර්ඝ කාලයක් නියෝජනය කරනු ලබන පුරාශිලා යුගය අනුයුග තුනකට බෙදා අධ්‍යයනය කිරීමට පුරාවිද්‍යාඥයින් හා මානවවිද්‍යාඥයින් පෙළඹි සිටි. එ නම්, පහළ පුරාශීලා යුගය (Lower Paleolithic), මධ්‍ය පුරාශිලා යුගය (Middle Paleolithic) හා ඉහළ පුරාශිලා යුගය (Upper Paleolithic) වශයෙනි.
ප්රාග් ඓතිහාසික පුරාවිද්‍යාඥයින් අතර ආරම්භක අවස්ථාවන්හි දී පුරාශිලා යුගයටත් පූර්ව ශිලා අවදීයක් පිළිබඳ ව යම් අවධානයක් පැවතින. මෙම අවධිය අරුණ ශිලා අවධිය (Eolithic) යනුවෙන් හැඳින්වින. එයින් අදහස් වන්නේ ශිලා අවධිය පිළිබඳ මුල් ම අවධානය යොමු වූ අවස්ථාව වශයෙනි. එ නම් ශිලායුගයේ අරණළු පහළ වූ අවධිය යන අරුත මෙම වචනයේ ගැබ් වී ඇත. මිනිසා තම මනස භාවිත කරමින් විශේෂ ආකාරයකින් හැඩ ගැසීමට හෝ සකස් කිරීමකට ලක් නොකළ ද, ස්වාභාවික ව පරිසරයෙන් ලැබෙන ගල්කැට වල ඇති හැකියාව හා උපයෝගිතාව පිළිබඳ දැනුවත්ව ඒවා තම විවිධ කාර්යයනට භාවිත කළ බවට අදහස් ඇත. ඒ අනුව සතුරනට පහර දීම, විවිධ දෑ තලා ගැනීම වැනි කාර්යය සඳහා ස්වාභාවික ව හමු වන ගල් භාවිත කර ඇත. වර්තමානයේ දී විවිධ ගෙඩි වර්ග කඩාගැනීමට කිසිදු සකස් කිරීමකට ලක් නොකල ගලනැටිති භාවිතය මේ සඳහා උදාහරණයක් වශයෙන් සැකලිය හැකි වේ. පුරාවිද්‍යාඥයින් විසින් අරුණශිලා යුගයට අයත් සේ සලකනු ලබන ගල් අතර කිලෝග්‍රෑම් 5ක් වැනි බරින් වැඩි ගල් පවතින බැවින් ඒවායේ උපායෝගිතාව ප‍්‍රශ්න කෙරී ඇත. කෙසේ නමුත් අදවන විට පුරාවිද්‍යාඥයින් හා මානවවිද්‍යාඥයින් විසින් මිනිසා ගේ සංස්කෘතියේ ආරම්භක අවස්ථාව වශයෙන්, මෙම ලිපිය සඳහා ද ප‍්‍රස්තුත වී ඇති පුරාශිලා යුගය අවධානයට ලක් වී ඇත.
ලෝකයේ මානව අතීතයේ දී පසුකර ඇති පුරාශිලා යුගය නැතිනම් ගල් යුගයේ ආදිම කාලය පිළිබඳ සාධක අප‍්‍රිකාණු මහාද්වීපයට අයත් රටවල්, යුරෝපා කලාපයට අයත් රටවල මෙන් ම ඉන්දියාව ආශ‍්‍රයෙන් ද පුරාශිලා හෙවත් පැලියෝලිතික යුගයට අයත් මානවකෘති හමු වී ඇත. එහෙත් ශ්රී ලංකාවේ මෙම යුගයට අයත් සාධක හමුවීම පිළිබඳ ව තත්ත්වය එතරම්ම පැහැදිළි නොවන බව මෑතක් වනතෙක් ශ්රී ලංකාවේ පුරාවිද්‍යාඥයින් එලඹ සිටි අදහසකි. ශ්රී ලංකාවේ ප්රාග් ඓතිහාසික අධ්‍යයනයන් ගේ ආරම්භක කාලයේ දී, එ නම් යටත් විජිත පාලන සමයේ ද් විවිධ පුද්ගලයින් විසින් විවිධ අවස්ථාවන්හි දි එක්රැස් කළ ගල්මෙවලම් අතුරින් සමහරක් පුරාශිලා හෝ ඊටත් පූර්ව අරුණ ශිලා යුගයට අයත් බව ඔවුන් විසින් ප‍්‍රකාශ කර ඇත. එම කරුණු විධිමත් අධ්‍යයන මත ඉදිරිපත් නොවූ බැවින් හා අදවන විට වඩාත් වර්ධනය වි ඇති ප්රාග් ඉතිහාසය පිළිබඳ දැනුම් පද්ධතිය හා සමපාත නොවන බැවින් එම අදහස් ඒ ආකාරයෙන් පිළිගැනීම ගැටළුදායක වේ.
ආචාර්ය සිරාන් උපේන්ද්‍ර දැරණියගල මහතා පෙන්වා දී ඇති ආකාරයට ශ්රී ලංකාවේ ප්රාග් ඓතිහාසික දත්ත අවසාධිත තැම්පතු වර්ග ස්ථාන තුනකින් අනාවරණය වේ. එ නම්, 1. පහතරට තෙත් කලාපයට අයත් ගංගා ආශ‍්‍රිත රත්නපුර නිධි, 2. අර්ධ ශුෂ්ක කලාපයේ වූ ඉරණමඩු සංයුතියට අයත් වෙරළබඩ දියළුනිධි, බොරළු හා මතුපිට වූ වැළිකඳු හා 3. පහත රට තෙත් කලාපයේ වූ ගල්ලෙන්වල අවසාධිත සහ එළිමහනේ වූ පස් තැම්පතු යන ස්ථාව වර්ග තුනයි. මේවා අතුරින් අංක 2 යටතේ දක්වා ඇති චාතුර්ථික අවධියේ තොරතුරු සපයන අර්ධ ශුෂ්ක කලාපයේ වෙරළබඩ වැලි වැටිය හෙවත් බොරළු තට්ටුව ලංකාවේ ප්රාග් ඓතිහාසික යුගය පිළිබඳ සාධක අනාවරණය කරන ස්ථාන අතුරින් විශේෂ වැදගත්කමක් ඇති ස්ථාන වශයෙන් කැපී පෙනේ. මෙම තැම්පතු භූගත ජීර්ණයට ලක් වී තද රතු පැහැයේ සිට හුඹස් මැටි රතු පැහැය ගෙන ඇත. විශාල ප‍්‍රදේශයක් පුරා ව්‍යාප්ත ව ඇති මෙම තැම්පතුව ඊ.ජේ. වේලන්ඞ් විසින් ප‍්‍රථමයෙන් ම ‘ප්ලැටෝ ඩිපොසිට්’ යනුවෙන් හදුනාගත් අතර පසු ව ඉරණමඩු පාංශු තැම්පතුව (Iranamadu Formation-IFm) යනුවෙන් නම් කරන ලදි.
මෙම වැලි තට්ටුව එළියොනයිට් වශයෙන් ජීර්ණය වූ පැරණි වෙරළබඩ වැළිකඳු ලෙස සැලැකිය හැකි වෙයි. මෙම වැලි තට්ටුවේ ෆෙල්ඞ්ස්පාර්, ඇම්ෆිබෝල්ට්ස්, ෆයිරොක්සීන් හා ගා(ර්)නට් ආදි සංඝටක අන්තර්ගත වෙයි. එ වැනි රසායන තත්ත්වයක් නිසා මේ වැලි වැටිය රතුපැහැ හා විශේෂ ලක්‍ෂණ නිරුපනය කරන බව භූ විද්‍යාඥයින් ගේ නිගමනය වී ඇත. එහෙත් මේ පිළිබඳ හිතළු අදහස් හා සමහර ජනප‍්‍රවාද මගින් කියවෙන්නේ අතීතයේ පැවති මානුෂියත්වය ඉක්මවා ගිය පුද්ගලයකුගේ ක‍්‍රියාකාරකම් නිසා මෙම තැමතුවේ හැඩය හා ස්වාභාවය නිර්මාණය වී ඇති බවයි.
පුරාවිද්‍යාඥයින් විසින් ඉරණමඩු පාංශු සංකීර්ණය වශයෙන් හඳුනාගන්නා මෙම පාංශූ තැම්පතුව ලංකාවේ වයඹදිග ප‍්‍රදේශය, උතුරුදිග ප‍්‍රදේශය, ගිණිකොණදිග ප‍්‍රදේශය හා දකුණු දිග ප‍්‍රදේශය යන ප‍්‍රදේශයන් ගේ වෙරළාසන්න කලාපයේ තීරයක් වශයෙන් ව්‍යාප්ත ව ඇති බව නිරීක්‍ෂණය කළ හැකි වේ. උස්සන්ගොඩ ප‍්‍රදේශයේ දැක ගත හැකි රතුපැහැති පස් තට්ටුව මෙම පාංශු සංකීර්ණය පිළිබඳ ලංකාවේ බොහෝ සිංහල පාඨකයින් ගේ අද්දැකීම් අතර ඇත. සංයුතියෙන් හා සැකැස්මෙන් මෙම පාංශු තැම්පතුව හා සමාන පාංශු තැම්පතුවක් ඉන්දීය අර්ධද්වීපයේ නැගෙනහිර හා දකුණු ප‍්‍රදේශයේ වෙරළාසන්න කලාපයේ ව්‍යාප්ත වී ඇති බවත් හඳුනාගත හැකි වේ. ලංකාවේ ඉරණමඩු පාංශු සැකැස්ම වශයෙන් මෙම පස් තැම්පතුව හැඳින්වෙන අතර ඉන්දියාවේ දී මෙම සැකැස්මට තේරි ක්‍ෂේත‍්‍ර (Terri sites) යනුවෙන් පර්යේෂකයින් ගේ වඅධානයට ලක් වී ඇත. ඉන්දියාවේ ව්‍යාප්ත වී ඇති මෙම පාංශු සැකැස්ම ද ලංකවේ ඉරණමඩු පාංශු සැකැස්ම හා සමාන භූ විද්‍යාත්මක සිද්ධින් හා රසායන සංයුතින් අනුව සැකසී ඇති බව ඒ පිළිබඳ අද්‍යයන සිදුකළ පර්යේෂකයින් ගේ අදහසයි.
ලංකාවේ ඉරණමඩු පාංශු සංකීර්ණය නැතිනම් මෙම වැලිපස් තට්ටුව විහි දී ගිය ප‍්‍රදේශ වශයෙන් පහත දැක්වෙන ස්ථාන හඳුනා ගත හැකි වේ.
– පල්ලම සිට පුල්මඩුව දක්වා වූ වයඹ දිග හා උතුරු දිග වෙරළබඩ ශ්රි ලංකාව
– අම්බලන්තොට සිට පොතුවිල් කෝමාරි දක්වා වූ ගිණිකොණ දිග හා දකුණු දිග ශ්රි ලංකාව
ක‍්‍රිස්තු වර්ෂ 1972 දි ආචාර්ය සිරාන් උපේන්ද්‍ර දැරණියගල මහතා විසින් මෙම ඉරණමඩු පාංශු සංකීර්ණයේ පැරණි බව තිරණය කිරිමේ පර්යේෂණ ශ්රි ලංකා පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ ආරම්භ කරන ලදි. මේ අනුව ඉරණමඩු පාංශු සංකීර්ණය සමස්ත වශයෙන් අද්‍ය්‍යනයට ලක්කෙරුණු අතර එහි දී ලංකාව වටා පිහිටි ස්ථාන 50ක් විශේෂ අයධානයට ලක් කොට අධ්‍යයනයට පාත‍්‍රකරන ලදි. දළ වශයෙන් අදින් වසර 125,000කට පෙර කාලයක සිට අදින් වසර 250,000ක් දක්වා වූ දක්වා කාලය තුළ ලංකාවේ ක‍්‍රියාත්මක වූ පරිසරය හා ප්රාග් ඓතිහාසික අවධියට අයත් පුරාශිලා යුගයේ සාධක හඳුනාගැනීම හා අර්ථකථනය කිරීම සඳහා මෙම පුරාවිද්‍යා පර්යේෂණ මඟින් හැකියාව උදාකර දෙන ලදී.
ආචාර්ය සිරාන් දැරණියගල මහතා විසින් සිදුකරන ලද ගවේෂණයේ දි අවධානයට ලක් වූ ස්ථාන වශයෙන් පහත ස්ථාන වැදගත් වේ.
වයඹදිග ප‍්‍රදේශයේ වූ විල්පත්තු ජාතික වනෝද්‍යානය හා අරනකල්ලු ආශ‍්‍රිත පොම්පරිප්පු, මුල්ලිකුලම්, මරිච්චුක්කණ්ඩි, සිලාවතුරෙයි, මුරුක්කන්, මඩු, අන්දන්කුලම්, වෙල්ලන්කුලම්/ අරිනකල්ලු, වනාතවිල්ල, ඉලවන්කුලම්, පුලියන්කුලම්/අරිනකල්ලු, පුත්තලම, තබ්බෝව, කල්ලඩි, මදුරන්කුලි, බංගදෙණිය, පල්ලම, ආඬිගම, ආණමඩුව
උතුරු ප‍්‍රදේශයේ වූ මාන්කුලම්, නවකොකාවිල්, ඉරණමඩු, අලිමංකඩ/ මාන්කුලම්, ඉරණමඩු, පැරණි කොකාවිල්, මුරියකුලම්, කච්චමිකුලම්, ඕලුමඩු /මාන්කුලම්, නවකොකාවිල්, මුරිකන්ඩි, මරදන්කුලම්, උයිලන්කුලම්, තුනුක්කායි, වෙල්ලන්කුලම්, පල්ලවරායන්, කඞ්ඩු, පූනකරි, පරන්තන්, පුදුකුඩුඉරිප්පු ඔඞ්ඩුසුඩාන්, නැදුන්කර්නි, පුලියන්කුලම්
ගිණිකොණදිග හා දකුණු කලාපයේ වූ බූන්දල හා රුහුණු ජාතික වනෝද්‍යානය ආශ‍්‍රිතව යාල, මිනිහාගල්කන්ද, ඔකද, පානම, පොතුව්ල් / බූන්දල, තෙළුල, තිස්සමහාරාමය, හම්බන්තොට, අම්බලන්තොට, හුංගම, රන්න, තංගල්ල / බූන්දල, අඟුණකොළපැලැස්ස, ඇඹිලිප්ිය ආදි වශයෙන් වූ ප‍්‍රදේශ ගණනාවක් ආචාර්ය සිරාන් දැරණියගල ගේ තියුණු පර්යේෂණයට ලක් විය.
මෙම ගවේෂණ හා අධ්‍යයන මගින් අනාවරණය වූ පුරාවිද්‍යාත්මක සාධත අනුව ‘අවුරුදු 125,000ක ට පමණ පෙර ශ්රී ලංකාවේ ප්රාග් ඓතිහාසික ජනාවාස පැවැති බවට සැකයකින් තොර ව පෙන්වා දීමට හැක් විය. මීට අදාළ ප‍්‍රබල ම සාධක හමුවන්නේ බූන්දල ප‍්‍රදේශයේ මුහුදු වෙරළ ආශ‍්‍රිතව සිදුකරන ලද පුරාවිද්‍යාත්මක කැනීම් මඟිනි. මෙහි විසූ මිනිස්සු මධ්‍යතන පැලියෝලිතික (පුරාශිලා) තාක්‍ෂණික යුගයට අයත් සේ සැලැකිය හැකි තිරුවාණා හා චර්ට් ගලින් ගල් මෙවලම් නිපදවූ බව සාධක අනාවරණය විය. මෙම වැලි හා බොරළු ස්ථරයන්ගේ කාලනීර්ණය ඉදිරි අධ්‍යයන අනුව වසර 250,000/500,000 දක්වා ඉදිරියට යනු ඇතැයි අපේක්‍ෂා කෙරේ.
පුරාවිද්‍යාත්මක වශයෙන් මෙම සාධක අනාවරණය වූ පුරාවිද්‍යා කැනීම පිළිබඳ විස්තර දළ වශයෙන් හෝ සාකච්ඡා කිරීම මේ අවස්ථාවේ දී වැදගත් විය හැකි බව මෙම රචකයා ගේ විශ්වාසයයි. එ බැවින් සාමාන්‍ය පාඨකයාට වෙහෙසකාරි අද්දැකීමක් විය හැකි වුවත් විමර්ශනශීලි පාඨකයාට වැදගත් විය හැකි බැවින් මෙම පුරාවිද්‍යා කැනීම පිළිබඳ දළ අවධානයක් මීලගට යොමුකළ හැකි වේ. මේ සඳහා ඉරණමඩු සංකීර්ණයට අයත් බූන්දල ප‍්‍රදේශයේ ස්ථාන දෙකක සිදුකළ (බූන්දල වැල්ලේගංගොඩ – 49c හා බූන්දල පතිරාජවෙළ – 50a) පුරාවිද්‍යා කැනීම් පිළිබඳ ව අවධානය යොමුකරමු.
පළමු ස්ථානය – බූන්දල, වැල්ලේගංගොඩ (49c)
දකුණු ලංකාවේ වෙරළබඩ ප‍්‍රදේශයට අයත් මෙම ස්ථානයේ ඇති බොරළු තට්ටුව වර්තමාන මුහුදු මට්ටමට වඩා ආසන්න වශයෙන් මීටර් 8ක් පමණ උසින් පිහිටා තිබූ අතර එය දළ වශයෙන් මීටර් 4ක ඝණ වැලි තට්ටුවකින් වැසී තිබිණ. මෙම ස්ථානයේ සිදුකළ කැනීම් පරිශ්රයේ දිග හා පළල මීටර් 1.8×1.8 බැගින් විය. මෙම ස්ථානයේ ආචාර්ය සිරාන් දරණියගල මහතා විසින් සිදුකරන ලද පුරාවිද්‍යා කැනීම මගින් පස් තට්ටු කීපයක් හඳුනාගත හැකි වූ අතර මෙම ස්තර මඟින් මනුෂ්‍ය ජනාවාසයක් පිළිබඳ සාධක අනාවරණය විය. මෙහි ප‍්‍රධාන වශයෙන් පස් තට්ටු තුනක් පැවති බව හඳුනාගැනමට හැකි විය. මෙම බොරළු තට්ටුවෙන් හමු වූ ගල් මෙවළම් කාලයේ පීඩනයට හසු වී ජීර්ණය වීමට ලක් වී පැවති බැවින් ඒවායේ පැවති විශේෂ ලක්‍ෂණ හෝ ගුණාංග හඳුනාගැනීම අපහසු විය. එහෙත් ඒවා නියත වශයෙන් ම ප‍්‍රාග්ඓතිහාසික මෙවලම් වශයෙන් පුරාවිද්‍යාඥයන්ගෙ අවධානයට ලක් විය.
මෙම ස්ථානයේ සිදුකළ පුරාවිද්‍යා කැනීම් පරිශ්රයේ පාංශු ස්තරණය (Stratigraphy at Site 49c) පහත පරිදි හඳුනාගත හැකි වේ. මෙම විස්තර ආචාර්ය සිරාන් දැරණියගල මහතා වසින් රචිත් ඡුරු ග‍්‍රන්ථයෙන් උපුටා ගන්නා ලද බව සලකන්න.
I bed-rock
II basal gravels
III sandy loam of Red Latosol
X recent drifting sands
X – සෙන්ටී මීටර් 6ක් ඝණකම මෙය මතුපිට වර්ෂා තැම්පතුවයි
III – මට්ටම් 13ක් යටතේ අධ්‍යයනය කර ඇත. මෙය දළ වශයෙන් සෙන්ටි මීටර් 400ක් ඝණකම ස්ථරයකි
III – 1 සෙන්ටිමීටර් 30-42ක් වන මෙම තට්ටුව රතු ලැටසෝල් පසේ ඉහළ මට්ටමයි. සංයුතිය වැලි 70% රොන්මඩ 6% මැටි 20%
III – 2 සෙන්ටිමීටර් 30ක් වන මෙම ස්ථරය රතු ලැටසෝල් ස්තරයකි. සංයුතිය වැලි 58% රොන්මඩ 7% මැටි 35%
III– 3 විස්තරය 2 තට්ටුවට සමානය. සංයුතිය වැලි 57% රොන්මඩ 3% මැටි 40%
III – 4-9 විස්තරය පෙර පරිදිමය
III – 10 සංයුතිය වැලි 68% රොන්මඩ 8% මැටි 24%
III – 11 සංයුතිය වැලි 73්‍ර රොන්මඩ 11්‍ර මැටි 20%
III – 12 සංයුතිය වැලි 73% රොන්මඩ 8% මැටි 19%
III – 13 රතු ලැටසෝල් පසේ පහළ මට්ටමයි. සංයුතිය වැලි 72% රොන්මඩ 7% මැටි 21%
II – ඝණත්වය සෙන්ටිමීයර් 6-15 දක්වා වන බොරළු පදනම
I – ජීර්ණය වූ මව් පාෂාණය
දෙවන ස්ථානය – බූන්දල පතිරාජවෙළ (50a)
මෙම ස්ථානයේ ව්‍යාප්ත වී ඇති පතුලේ බොරළු තට්ටුව වත්මන් මුහුදු මට්ටමට වඩා මීටර් 15ක් පමණ උසින් පිහිටා ඇත. මෙම බොරළු තට්ටුව වසර 125,000ක් පැරණි විය හැකි බවට නිරපේක්‍ෂ කාලනීර්ණ විධි අනුව තක්සේරු කොට ඇත. මෙම ස්ථානයේ සිදුකළ පුරාවිද්‍යා කැනීම මගින් ද එම කාලය හා සමාන්තර විය හැකි පුරාශිලා යුගයට අයත් සාධක ලැබී ඇත. ඉන්දියාවේ භෞතික විද්‍යා පර්යේෂණාගාරයේ සේවයේ නියුතු ව සිටි ආචාර්ය සිංවි විසින් මෙම බොරළුවලට පසු ව තැම්පත් වූ වැලි තට්ටුව තාපසම්දිප්තතා කාලනීර්ණ ක‍්‍රමවේදය අනුව කාලනීර්ණය කොට ඒවා අදින් වසර 74,000-64,000 කාලයට අයත් බවට නීර්ණය කොට ඇත. මෙම බොරළු තට්ටුවෙන් ලැබුණු ගල් මෙවලම් අතර ජ්‍යාමිතික නොවූ තිරුවාණා ක්‍ෂුද්‍රශිලා මෙවලම් ද විය. මෙම ස්ථානයේ වන පස් තට්ටුවේ එක් මීටරයක් තැම්පත් වීම සඳහා කාලය වසර 3,500 බැගින් ගෙන ගනනය කළ විට මෙම පස් තට්ටුවේ පහළම අවස්ථාව අදින් වසර ලක්‍ෂ 5ක් දක්වා ඇතට ගමන් කළ හැකි බව ආචාර්ය සිරාන් දැරණියගල ගේ තක්සේරඅව වී ඇත.
මෙම ස්ථානයේ සිදුකළ පුරාවිද්‍යා කැනීමෙන් අනාවරණය වූ පාංශු ස්තරණය (Stratigraphy at Site 50a) පහත පරිදි වේ.
I bed-rock
II basal gravels
III sandy loam of Red Latosol
IV stratum of lagoon molluscs
V colluvial red latosolic loam
X recent drifting sands
මෙම ස්ථානයෙන් හමු වූ ගල් මෙවලම් අතර වූ පතිරාජවෙල කුඩා පතුරු මෙවලම් සාධක මෑත පූර්ව 125,000-75,000 හා බූන්දල වැල්ලේගංගොඩ දි මෑත පූර්ව ca. 80,000 කාලයට අයත් වන බව කාලනීර්ණ අනුව පෙන්වා දි ඇත. මෙම ගල් ආයුධ නිර්මාණය කළ ජනයා ආදි ම හොමෝ සේපියන් මිනිසුන් විය හැකි ය.
මෙම පුරාවිද්‍යා කැනීම් මඟින් මෙම කාලයට අයත් ගල් මෙවලම් හැරෙන්නට වෙනත් කිසිදු සංස්කෘතික හා මානව විද්‍යාත්මක සාධකයක් හමු වී නැත. මෙම ප‍්‍රදේශයේ පැවැතුණු හා පවතින නිවර්ථන දේශගුණ තත්ත්වය හා කාලය යන සාධක විසින් මෙවැනි සාධක සම්පූර්ණයෙන් ම පාහේ විනාශ කර දමා ඇත. අනෙක් අතට මෙම ස්ථානයේ සිදුකළ පුරාවිද්‍යා පර්යේෂණ පරාග වැනි ඉතා සියුම් සාධක ලබාගත හැකි සූක්‍ෂම හා සියුම් වර්ධිත තාක්‍ෂණ විධික‍්‍රම භාවිත කරමින් සිදුකර නොමැති වීම ද යම් යම් සාධක ග‍්‍රහනය කරගැනීම සඳහා බාධාවක් වශයෙන් පවතින්නට ඇත. එ සේ නමුත් ඉදිරියේ දියත් කිරීමට අපේක්‍ෂිත පුරාවිද්‍යා අධ්‍යයනයන් ගේ දී මේ කරුණු කෙරෙහි අවධානය යොමුකරමින් සියුම් ආකාරයේ පර්යේෂණ මාලාවක් දියත් කිරීමට ආචාර්ය සිරාන් දැරණියගල මහතා ගේ උපදේශකත්වය යටතේ ජාත්‍යන්තර සහයෝගය සහිත පර්යේෂණ මාලාවක් දියත් කිරීමට පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව කටයුතු සම්පාදනය කරමින් පවති.
මෙම යුගය ලංකාවේ වියළි කලාපයේ ජනගහණ ගණත්වය වර්ග කිලෝමීටරයකට 0.8-1.5 අතර පවතින්නට ඇත. තෙත් කලාපයේ දී මෙය වර්ග කිලෝ මීටරයකට මානවයන් 0.3කට වඩා අඩුවෙන් සිටින්නට ඇත. ඒ අනුව තෙත් කලාපයට සාපේක්ෂ ව තෙත් කලාපයේ පැවති ඇත්තේ අඩු ජනගහනයකි. මෙම කරුණු දකුණු ආසියාතික හා ගිණිකොණදිග ආසියාතික කලාපයේ ජීවත් වන දඩයක්කාර රැස්කරන්නන් පිළිබඳ වූ මානවවංශ විද්‍යාත්මක දත්ත ඇසුරෙන් ගණන් බලා ඇත.
ඉරණමඩු පාංශු සංකීර්ණයේ සිදුකරන ලද පුරාවිද්‍යා පර්යේෂණවලට අනුව අවම වශයෙන් අවසන් වසර ලක්‍ෂ කීපය තුළ උෂ්ණ අවධිවල වර්ෂාපතනය අධික තෙත් දේශගුණයක් පැවැතුණු බවත් ශීත අවධිවල වියළි දේශගුණ ස්වාභාවයක් තිබුණු බවත් පැහැදිළි වී ඇත.
ආහාර වශයෙන් ගත්තා යැයි සිතීමට හැකි ශාකමය අවශේෂ කිසිවක් මෙම අධ්‍යයන තුළින් අනාවරණය වි නොමැති බැවින් ඒ පිළිබඳ කිසිදු අදහසක් ඇතිකර ගැනීමට හැකි වී නැත. නිවර්ථන පරිසර තත්ත්වය අනුව මේවා කිසිවක් රතුවන් දුඹුරු කලාපයේ එළිමහන් ස්ථානවල ආරක්‍ෂා වී නොමැති බව මීට ඉහත දී ද දක්වා ඇත. අනෙත් අතට පෙර සඳහන් කළාක් මෙන් මෙම පර්යේෂණ ඔස්සේ මෙම ස්ථානවල මේ සම්බන්ධ ව ප‍්‍රමාණවත් නියැදි එක්රැස්කර නොමැති වීමත් මෙයට හේතු විය හැකි ය.
මෙම ලිපිය ආරම්භයේ දී සටහන් කර ඇතිවාක් මෙන් ඉන්දීය අර්ධද්විපික කලාපයෙන් පුරාශිලා යුගය පිළිබඳ සාධක රැසක් ලැබී ඇත. ඒ අතර ගල් ආයුධ මෙන් ම මානව සැකිලි සාධක ද පවතින බව පෙනී යයි. ඒ අනුව නිශ්චිත ලෙස ම පුරාශිලා යුගය පිළිබඳ ව සාධක සපයන ඉන්දිය භූමියේ සිට විවිධ අවස්ථාවල දී ලංකාව හා ඉන්දියාව සම්බන්ධ කරමින් පැවති භූමි පාලම ඔස්සේ සතුන් මෙන් ම මිනිසුන් ද දෙරට අතර සංක‍්‍රමණය වූ බව උපකල්පනය කිරීමට හැකි වේ. අවසාන අවුරුදු දශලක්‍ෂය තුළ දි අවම වශයෙන් අවුරුදු 8 ලක්‍ෂයක්වත් මුහුදු මට්ටම පහත් වීම හේතු කොටගෙන ලංකාව හා ඉන්දියාව යන දෙරට එක ම භූමිප‍්‍රදේශයක් ව පැවතුණු බව භූ විද්‍යාඥයින් ගේ අදහසයි.
ශ්රී ලංකාවේ උතුරු දිග හා ගිණිකොණ දිග වෙරළබඩ ප‍්‍රදේශයන් ගේ පිහිටා ඇති වැලිවැටි ඇසුරේ අදින් වසර 300,000 හෝ ඇතැම් විට 500,000 පමණ විය හැකි සාධක අඩංගු විය හැකි බව ආචාර්ය සිරාන් දැරණියගල විසින් මීට වසර ගණනාවකට පෙර සටහන් කර ඇත.
ලංකාවේ මානවයා ජීවත් වූ බවට පැරණි ම සාධක අනාවරණය වී ඇත්තේ ඉරණමඩු සංකීර්ණයේ උතුරු කලාපයේ ය. මේවා සාපේක්ෂ වශයෙන් අදින් වසර 500,000 කාලයට කාල නීර්ණය කළ හැකි වෙයි. ගිණිකොණදිග ලංකාවේ පිහිටි මිනිහාගල්කන්ද ප‍්‍රදේශයෙන් අනාවරණය වූ මානව වාසස්ථාන පිළිබඳ සාධක අදින් වසර 250,000 කාලයට සාපේක්ෂ වශයෙන් කාලනීර්ණය කළ හැකි වෙයි.
පසුගිය 2010 වර්ෂයේ දී ලංකාවේ යාපනය ප‍්‍රදේශයෙන් අනාවරණය වූ සාධක කීපයක් නිසා ලංකාවේ පුරාශිලා යුගය පිළිබඳ කථිකාව පරිවර්තනීය ස්වාභාවයකට පත් ව ඇත. එ නම් 1984 දී යාපන සරසවියේ මහාචාර්ය වරයෙකු වූ සෙල්ලයියා ක‍්‍රිෂ්ණරාජ් මහතා විසින් යාපනය පේදුරුතුඩුව ආසන්නයේ පිහිටි මානිපායි ප‍්‍රදේශයේ විවපරිමලෙයිහි සිදුකළ කැනීමකදි හමු වූ ගල් ආයුධ කීපයක් ලැබී ඇත. මේවා කැපුම් ආයුධ වර්ගයක් වන අත්පොරෝ ආයුධ වන අතර කහඳ පාෂාණයෙන් සකස් කර ඇත. මෙම ගල් ආයුධ හමු වූ ස්ථානය හුනුගලින් නිර්මාණය වූ ගල්ගුහාවලින් සමන්විත ස්ථානයකි. මෙම ගල් ආයුධ 2010 වර්ෂය වනතෙක් ඒ පිළිබඳ විශේෂඥයින් වෙත යොමු කිරීම මඟහැරී ඇත්තේ එ වකට පැවති ත‍්‍රස්තවාදි යුද්ධය හේතුවෙන් මෙ පිළිබඳ අවස්ථාවක් නොමැති වූ බැවිනුයි. එහෙත් ත‍්‍රස්තවාදි කැරැල්ල නිමා වී 2010 වසරේ දී මෙම ප‍්‍රදේශයේ සිදුකළ පුරාවිද්‍යා අධ්‍යයන චාරිකාවක් අතරතුර දී ප්රාග් ඓතිහාසික ගල් ආයුධ පිළිබඳ විශේෂඥයකු වූ පුරාවිදයා දෙපාර්තමේන්තුවේ අතිරේක අධ්‍යක්‍ෂ ජනරාල් ආචාර්ය නිමල් පෙරේරා මහතා වෙත මෙම ගල් ආයුධ ලබා දී ඇත. ඒ අනුව සිදුකළ නිරීක්‍ෂණ අනුව ආචාර්ය නිමල් පෙරේරා මහතා විසින් මේ ගල් ආයුධ ඇචුලියාන් සම්ප‍්‍රදායට අයත් අත්පොරෝ ආයුධ වශයෙන් මේවා හඳුනාගනු ලැබ ඇත. ඉන් අනතුරු ව මෙම ගල් ආයුධ ආසියානු කලාපයේ ප්රාග් ඉතිහාසය පිළිබඳ ප‍්‍රාමාණික විද්වතෙකු වූ ආචාර්ය සිරාන් දැරණියගල මහතා වෙත යොමුකරනු ලදුව උක්ත නිගමන ඒ මහතා විසිනු ද තහවුරු කෙරී ඇත. ඒ අනුව මෙම ගල් ආයුධ අදින් වසර ලක්‍ෂ 5-16 අතර කාලයේ ජීවත් වූ හොමෝ ඉරෙක්ටස් (Homo erectus) මානවයා විසින් භාවිත කරන ලද ලෝක ව්‍යාප්ත සංස්කෘතියක් වූ ඇචුලියානු සම්ප‍්‍රදාය නියෝජනය කරන බව අනුමාණ කෙරේ. මේ දළ නිගමනය අනුව මෙම ගල් ආයුධ පහළ පුරාශිලා යුගයට අයත් විය හැකි වේ. ඒ අනුව මෙතෙක් සිතා නොසිට ආකාරයෙන් ඇචුලියානු අත්පොරෝ සම්ප‍්‍රදාය ලංකාව තෙක් ව්‍යාප්ත
වී ඇති බවක් මෙයින් අනාවරණය වෙමින් පවති. මේ පිළිබඳ ස්ථිර හා පැහැදිළි නිගමනයකට එළැඹිම සඳහා මෙම සාධක කිසිසේත් ම ප‍්‍රමාණවත් නොවේ. එ බැවින් මේ පිළිබඳ ව පරික්‍ෂා කිරීම සඳහා විධිමත් හා ක‍්‍රමානුකූල පුරාවිද්‍යා පර්යේෂණ මාලාවක් දියත් කිරීම පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ ඉදිරි ඉලක්ක අතර පවති.
මෙම ලිපියේ දී පෙන්වා දුන් ආකාරයට ලංකාවේ මානව ජනාවාසයන් ගේ ආදිම අවස්ථාව පුරාශීලා යුගය මගින් සටහන් කෙරේ. ඒ අනුව ලංකාවේ පුරාශිලා යුගය පිළිබඳ කඩතොළු සහිත වුවත් නිශ්චිත සාධක ලැබෙන ආකාරය පුරාවිද්‍යා අධ්‍යයන අනුව පෙන්වා දිය හැකි වේ. කෙසේ නමුත් මෙම අවධිය හා ඒ කාලයේ ජීවත් වූ මිනිසා පිළිබඳ වඩාත් තියුණු අදහසක් ඇතිකර ගැනීම සඳහා තවතවත් පුරාවිද්‍යා හා පුරාවිද්‍යාව තදාශ‍්‍රිත අවශේෂ පර්යේෂණ දියත් කිරීම අත්‍යාවශ්‍යව පවති.
මීලග ලිපියෙන් . . . ශ්රී ලංකාවේ ප්ලයිස්ටොසීන අවධිය . . . .
Mata p.e.p.daraniyagala mahathayage sampurana prag ithihasika paryeshanawala vistharayak denna puluwanda sir
Mm buddist and pali university eka egana gaththa th airtical yomu kirimata udwu karanna naha .sir.sirta puluwan kamak thiyranawanam shayogayak deanna .mm adare karana subject ekkak .idiriyea thiyeana exam walata muna deana akaraya kiyanna .බුදුසරණයි සියලු දෙවියන් ගෙ පිහිට ආරක්ෂාව නිරතුරුවම ලැබේවා .
These valuable notes and photos of yours were very useful as I am a person who teaches history, My heartfelt thanks to you.