ඒ.කේ. රංගිකා මධුමාලි
කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලය.
rangikathilakarathn8@gmail.com
. . . ඉපැරණි භාරතීය කලා නිර්මාණ පිළිබඳ අධ්‍යයනයේ දී විශේෂ ස්‌ථානයක්‌ ලෙන් විහාර කර්මාන්තයට හිමි වේ. පුරාණ ඉන්දියාවේ පිහිටි පර්වතයන් හි ලෙන් කැනීම අශෝක අධිරාජ්‍යයාගේ යුගයේ දී ආරම්භ විය. පිහිටි පර්වත ගිරිශිඛරයන් හි ලෙන් කැනීම පිළිබඳ පූර්වාදර්ශයක්‌ තිබූ බවට ඉන්දියාවේ සාධක සොයාගැනීමට අපහසු වන අතර එය අශෝක අධිරාජ්‍යයාගේ සමයේ ඇති වූ නවතම දෘෂ්ටියක්‌ යැයි විද්වතුන්ගේ මතය වේ. මුල් කාලයේ ලෙන් ආජීවකයන් සඳහා නිර්මාණය වූ බවත් අශෝක යුගයෙන් පසු ලෙන් කැනීම මහා පරිමාණයෙන් බටහිර ඉන්දියාවේ ආරම්භ විය.
ලෙන් කැනීමට සුදුසු ආකාරයෙන් සැකසීම සඳහා අවශ්‍ය භූගෝලීය පිහිටීම බටහිර ඉන්දියාවේ පිහිටා තිබේ. විශේෂයෙන්ම බටහිර සාට්‌ස්‌ කඳුකරයේ උතුරු කොන්කන් ප්‍රදේශයේ හා සහ්යද් කඳුකරය ආදිය පෙන්වා දිය හැක. ක්‍රිස්තු පූර්ව 2 වැනි සියවසේ සිට ක්‍රිස්තු වර්ෂ 2 වැනි සියවස දක්‌වා පමණ ලෙන් බොහෝමයක්‌ කැනීම් කර නිර්මාණය කර ඇති අතර ඒවායෙන් බහුතරයක්‌ බෞද්ධ ආගම හා බැඳුණු නිර්මාණ වේ. . . .