25. වරකාපොල, දොරවකකන්ද ඇතුබැඳි ලෙන

අපේ් සටහන් මාලාව 25 වැන්නටත් ඇවිත්. මටත් සතුටක් තියෙනවා, ඇඳිරි නීතිය අස්සේ දන්න දේවල් වලින් ටිකක් හෝ අනෙක් අය සමඟ බෙදාගන්න ලැබීම ගැන. මේ සටහනින් ලියන්න යන්නේ ලංකාවේ ප්‍රාග් ඓතිහාසික සාධක ලැබුණු ගල්ලෙනක් ගැනයි, එතුළ සිදුකළ කැනිමක් ගැනයි. තැන කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ වරකාපොල, ඒබිදිගල ගමේ දොරවක කන්දේ තියෙන ඇතුබැඳිලෙන. රබර් වත්තක් මැදයි මේ ලෙන තියෙන්නේ.

1991 වසරේ දි මේ ස්ථානයේ විධිමත් විදිහට කැනීම් කළේ පසු කලෙක පුරාවිද්‍යා අධ්‍යක්‍ෂ ජනරාල් වුණු ආචාර්ය ඩබ්ලියු.එච්. විජයපාල මැතිතුමා. මේ ගැන සම්පූර්ණ වාර්තාව එතුමාගේ ආචාර්ය උපාධි නිබන්ධයට ඇතුළු කරල තියෙනවා. New Light On The Prehistory Of Sri Lanka; In The Context of Recent Investigations at Cave Sites කියන මාතෘකාව යටතේ 1997 අවුරුද්දේ පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයට භාර දීල තියෙන්නේ. මුද්‍රණය වෙලා තැනි එක තමයි කණගාටුව.

ලෙනේ ඇතුළේ වපසරිය ආසන්න වශයෙන් වර්ග මීටර් 50ක් පමණ. මේක ලෙනක් කිවුවට ලෙනක්ම නෙමෙයි. ගල් දෙකක් හේත්තු වෙලා හැදුණු ගල් දෙබොක්කක්. වර්ග මීටර් 1කේ කොටු අනුවයි මේ කැනිම කරල තියෙන්නේ. සෙන්ටිමීටර් 5ක විතර තට්ටු විදිහට පස් ඉවත් කරල. මේකට කියනවා ‘ප්ලානම් ක්‍රමය’ නැත්නම් ‘කෘත්‍රීම පස් තට්ටු ක්‍රමය’ කියල. මේ කැනීමේ ප්‍රධාන පස් තට්ටු XIIක් හඳුනාගෙන තියෙනවා. යටම පිහිටි ගල , ඉදල ඉහළටයි නම් කරල තියෙන්නේ. මේ පස් තට්ටුවලින් ගල් මෙවළම්, මැටි බදුන් කෑලි, ධාන්‍ය, කැකුණ ඇට, අඟුරු වගේම දැන් ඉන්න සතුන්ගේ කොටස් ආදි නොයෙක් දේ හමුවෙලා තියෙනවා. පහළම පස් තට්ටු තුනෙන් දළ, රතු-දුඹුරු මැටි බඳුන් කොටස්, ගල් ආයුධ හා ධාන්‍ය හමු වෙලා, ඒවා ක්‍රිස්තු පූර්ව 2,500ට විතර කාලනීර්ණය වෙලා. මෙමඟින් පශ්චාත් මෙසෝලිිතක තත්වයක් (a post-mesolithic condition) නිරූපණය වෙනවා කියලයි විජේපාල මැතිතුමා කියන්නේ. ඇයි ධානය භාවිතය ගැන සාධක තියෙනවානේ.

දෙ වැනි පස් තට්ටුවේ ඉදල ඉහළට හැම පස් තට්ටුවකම තැළුම් හා ඇඹරුම් ගල් හමු වෙලා. තුන් වැනි පස් තට්ටුවේ පතුරු ඉවත් කළ කුඩා මෙවළම් බොහොම අඩුයි. ඒ වගේම තැළුම් මෙවළම්, ඇඹරුම් මෙවළම්, හර මෙවළම් හා කැපුම් මෙවළමුත් ලැබිල. ඒ තත්ත්වය හැම පස් තට්ටුවකටම පොදුයි කියලයි කියන්නේ. මේ කැනීමෙන් සතුන්ගේ ඇටකටුවලින් හදපු මෙවළම් හමු නොවීමත් වැදගත් කරුණක්. නමුත් තෙත් කලාපයටම අයිති කිතුල්ගල බෙලිලෙන, අත්තනගොඩ අළුලෙන, බුලත්සිංහල ෆා-හියන් ලෙන වගේම අත්තනගල්ල පොත්ගුල්ලෙන කියන ඒවයේ ගල් ආයුධ, සතුන්ගේ අවශේෂ සමඟ අස්ථි මෙවළම් හමු වෙලා තියෙනවා. මේ විදිහට සතුන්ගේ ඇටකටුවලින් සැදු නිර්මාණ අඩු වෙන්න හේතුව බලංගොඩ මානවයා කළා වගේ මේ ලෙනේ හිටි මිනිස්සු සතුන් මැරීමෙන් දිවිපෙවෙත සරිකර නොගැනීම විය හැකි බව විජේපාල මැතිතුමාගේ අදහසයි.

දොරවක ලෙනේ සෑම ජනාවාස පස් තට්ටුවකින්ම ධාන්‍ය හමු වීමත් වැදගත් දෙයක්. මේ දක්වා කළ වෙනත් ලෙන් කැනීමකින් ධාන්‍ය වර්ග හමු වෙලා නැහැ. මේ ධාන්‍ය ගැන හොයල බලන්න ඉන්දියාවේ ඉදල ආපු ශාක විශේෂඥ ආචාර්ය ඇම්.ඩි. කජාලේ මැතිතුමා සම්බන්ධ වුනා. එතුමා මේ ධාන්‍ය කැලෑ කුරක්කන් වර්ගයක් බව හොයාගෙන තියෙනවා. ඒ කියන්නේ අදින් වසර 4,500කට පෙර මේ ගුහාවේ හිටපු මිනිස්සු ධාන්‍ය රැස් කරල ආහාරයට ගත්ත කියන එක ද?

ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රාග් ඓතිහාසික කාලෙට අයිති පස්තට්ටු තුළින් මැටි බඳුන් වාර්තා වූ ප්‍රධාන අවස්ථාවත් මේ කැනීම කියලයි කියන්නේ. ගල් ආයුධ, ධාන්‍ය, අඟුරු හා කැකුණ ඇට වගේ වෙනත් ද්‍රව්‍ය සමඟයි මේ මැටිබඳුන් කෑලි හමුවෙන්නේ. ප්‍රමාණයෙන් විශාල ගල් මෙවළම් සමඟ මැටිබඳුන් හමු වීමත් කැපී පෙනෙන දෙයක්. මේ මැටි බඳුන් අතර විශාල ප්‍රමාණයක් රතුපාට මෙවළම් (red ware) හා කළු-රතු පාට මෙවළම් (black and red ware) තිබිල තියෙනවා. සකපුවරුව භාවිත නොකර අතින් හදපු බවටයි හඳුනගෙන තියෙන්නේ. මෙම මැටිබඳුන් හමු වු අංක III පස් තට්ටුව අදින් වසර 4,550+/-70 කාලයට කාලනීර්ණය කරල තියෙන්නේ කාබන් 14 ක්‍රමයට. කැනීම් වළේ පහළින්ම ගල් ආයුධයි මැටි බඳුනුයි එකට හමු වුන නිසා මේ මධ්‍යශිලා යුගයේ පසු කාලීන තත්ත්වයක් පෙන්නනවා කියන එකයි විජේපාල මැතිතුමාගේ අදහස.

ලංකාවේ ප්‍රාථමික ශෛලියේ ගුහා සිතුවම් ගැන කතාකරද්දි මෙම ගුහාව ගැන කතා නොකර බැහැ. ඒ ගුහාවේ තියෙන රූ සටහන් නිසා. ඒ අතර තියෙන ‘ඇතින්න හා පැටවා’ කියන සිතුවම බොහොම ප්‍රසිද්ධයි. මේ සිතුවම් ගැන පළමු වරට 1919 දි ජී.එෆ්.ආර්. බ්‍රොනින් (G.F.R. Browning) සඳහන් කරල තියෙනවා. ඊට පස්සේ ආචාර්ය පි.ඊ.පී. දැරණියගල මැතිතුමත් මෙතනට ඇවිත් තියෙනවා. සීරිමෙන් නිර්මාණය කරන ලද සිතුවම් 52ක් මෙම ලෙනේ බිත්තියේ දැකගන්න පුළුවන්. මෙයින් කොටසක් කැනීමට පෙරත් අනෙක් සිතුවම් කැනීමෙන් පසුත් දැකගන්න පුළුවන් වුනේ. ඉර, හඳ, සත්ව රූප, ඊතලය වගේ කුරුටු රූපත් හරියට නිශ්චය කරන්න බැරි රූපත් මෙතන තියෙනවා. පහළ සිට ක්‍රමයෙන් ඉහළට යද්දි සිතුවම්වල වර්ධනයක් පේන්න තියෙනවා. කෑගල්ලේ, ඌරාකන්ද ගල්පියැස්සේ සිතුවම් මෙම සිතුවම් හා සමාන බවයි කියන්නේ. කාබන් 14 කාලනීර්ණය අනුව අදින් වසර 1,900-2,000 අතර කාලයට අයත් කියල දැනගත්ත අංක IV පස් තට්ටුවට සමාන්තරවයි පහළම මට්ටමේ සිතුවම් තිබිල තියෙන්නේ. කාලය අනුව මෙම සිතුවම් පූර්ව ඓතිහාසින හෝ මූල ඓතිහාසික අවධියේ පහළම කාලෙට අයිති බවයි පෙනෙන්නේ. ඒ කියන්නේ ලංකාවේ ප්‍රාථමික ශෛලියේ සිතුවම් අතර මේ දක්වා කාලනීර්ණය කරන්න පුළුවන් වුණු එකම සිතුවම් තියෙන්නේ මෙතන.

දොරවකකන්දේ පහළ ජනාවාස මට්ටම්වලින් සංක්‍රාන්ති කාලයක් පිළිබඳ සාධක අනාවරණය වෙනව කියලයි විජේපාල මැතිතුමා කියන්නේ. ඒ කියන්නේ මධ්‍යශිලා යුගයේ හිටපු මිනිස්සු නවශිලා යුගය දෙසට ගමන් කළ බව පෙන්නුම් කරනවා.

මෙ ස්ථානය ලංකාවේ මිනිස්සුන්ගේ අතීතය හදාරද්දි ඉතාම වැදගත් තැනක් බව ආයෙත් කියන්න ඕනකමක් නෑනේ. නමුත් මේ තියෙන කරුණුවල නිවැරදි බව නැවත එතැන විධිමත් ආකාරයට කැනීම් කරල තහවුරු කරගන්න ඕන. තවත් තැන්වලින් සාධක හමුවෙන්න ඕන. ඒකයි පුරාවිද්‍යාවේ ක්‍රමය. එක තැනකින් විතරක් ලැබුණ කියල පිලිගන්න අමාරුයි. හැබැයි මේ හා සමාන තත්ත්ව මහාචාර්ය රාජ් සෝමදේව මැතිතුමා කළ කැනීම් ස්ථාන කීපයකින් වාර්තා වුණා කියල කියනවා. නමුත් මේ ලේඛකයා ඒ ගැන හරියට දැනුවත් නෑ.

ඉතිං ලංකාවේ අපේ මේ නොනගත කාලේ ගැන හොයල බලන වගකීම වැඩියෙන් තියෙන්නේ දැන් පුරාවිද්‍යාව ඉගෙන ගන්න අයට කියලත් කියන්න ඕන.මේ සමඟ අමුණලා තියෙන රූපෙන් පේන්නේ දොරවක ලෙනේ ඉදිරිපස පෙනුම. පොඩියට තියෙන්නේ ඇතින්න හා පැටවා කියල හඳුන්වන කුරුටු රූපේ.

චන්දිම අඹන්වල

2020.04.06 / 12.10 PM