ශ්‍රී ලංකාවේ අන්තිම රාජධානිය වශයෙන් මහනුවර රාජධානිය හඳුන්වා දිය හැකි ය. නගරයට නැගෙනහිරින් වූ රාජකීය ගොඩනැගිලිවලින් සමන්විත උස් භූමිභාගයක දළදා මාළිගාව ඉදි කර ඇත. නැගෙනහිර පසින් උඩවත්ත කැලයෙන් ද, දකුණු පසින් බෝගම්බර වැවෙන් ද, උතුරු පසින් පැරණි රජමාළිගයෙන් ද බස්නාහිර පසින් නාථ දේවාලයෙන් ද දළදා මාළිගාව වට වී තිබේ. මහවංශයේ සඳහන් වන පරිදි මහනුවර රාජධානියේ ප්‍රථමයෙන් ම දළදා මැදුරක් ඉදි කරන ලද්දේ පළමු වැනි විමලධර්මසූරිය රජු ය. ඉන් පසු දෙ වැනි රාජසිංහ රජු ද දෙ වැනි විමලධර්මසූරිය රජු ද ශ්‍රී වීර පරාක්‍රම නරේන්ද්‍ර සිංහ රජු ද මේ සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කර ඇත.
දළදා මාළිගයට ඉදිරිපසින් වූ නාථ දේවාලයටත් දළදා මාළිගයටත් අතර මහා මාර්ගය ගමන් කරයි. දළදා මැදුර හා රජ මාළිගය මහාමාර්ගයෙන් වෙන් වන්නේ මිටි පවුරකිනි. වළාකුළු බැම්ම නමින් හදුන්වනු ලබන සහ ඊට පිටුපසින් ඒ ආකාරයෙන් ම තනන ලද උස් ප්‍රකාරයක් දක්නට ලැබේ. මෙම ප්‍රකාර දෙක මධ්‍යයේ දිය අගල පිහිටා තිබේ. මාළිගාවට යාබද ව ඊට පිටුපසින් මහනුවර ජාතික කෞතුකාගාරය හා අන්තර්ජාතික බෞද්ධ කෞතුකාගාරය අතර මැද වාසල පිහිටා තිබේ. මහනුවර ජාතික කෞතුකාගාරය පල්ලේ වාසල නමින් ද අන්තර්ජාතික බෞද්ධ කෞතුකාගාරය උඩ වාසල නමින් ද හදුන්වනු ලැබේ. මෙහි දී අවධානය යොමු කරනු ලබන්නේ ඓතිහාසික හා පුරාවිද්‍යාත්මක වශයෙන් වැදගත් මැදවාසල ගොඩනැගිල්ල සම්බන්ධයෙනි.
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1798-1815 කාලයේ රජ කළ මහනුවර රාජධානියේ අවසන් පාලකයා වූ ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජුගේ අගබිසව වූ වෙන්කන රංග ජම්මාල් හෙවත් රෙංගම්මාල් බිසවගේ වාසස්ථානය මැදවාසල වන බවට ව්‍යවහාරයේ පවතී. යටත්විජිත යුගය එළෙඹනවිට මෙම ගොඩනැගිල්ල මැදවාහල නමින් හදුන්වා තිබේ. එය නිශ්චිත වශයෙන් ම හදුනා ගැනීමට 1815 දී එච්.ටී. කැප්පටිපොළ විසින් අදින ලද මහනුවර නගරය නිරූපිත සිතියමින් පැහැදිලි වේ. මුල දී අගබිසවගේ වාසස්ථානය වශයෙන් යොදා ගන්නා ලද මැදවාසල ගොඩනැගිල්ල පසුකාලීනව විවිධ උපයෝගීතාවන් සදහා භාවිත කර ඇති ආකාරයක් හදුනාගත හැකි ය. යටත් විජිත සමයේ ආරෝග්‍ය ශාලාවක් ලෙස ද යොදා ගෙන ඇති අතර මෑත කාලීනව ජාතික කෞතුකාගාර දෙර්තමේන්තුව යටතේ ගැමි කෞතුකාගාර ලෙස ද, බෞද්ධ කටයුතු අමාත්‍යංශය යටතේ මහනුවර කාර්යාලය පවත්වාගෙන යාම ද , මධ්‍යම සංස්කෘතික අමාත්‍යංශය යටතේ මහනුවර කාර්යාලය පවත්වාගෙන යාම ද පෙන්වා දිය හැකි ය.
මහනුවර යුගයේ අනන්‍යතාව හෙළි කරන විශේෂ අංගයක් ලෙස වාස්තුවිද්‍යාව හදුන්වාදිය හැකි ය. මෙම ගොඩනැගිල්ලේ අදාළ යුගයට ආව්ණික වූ දාරුමය නිර්මාණ රැසක් මෙහි දක්නට ලැබේ. මහනුවර යුගයේ වාස්තුවිද්‍යා නිර්මිතයන් අතර විෙශ්ෂ අංගයක් වන දැව කුළුණු සතරක් දැකගත හැකි ය. කැටයම් රහිත විශාල සිව්රැස් කුළුණු ද්විත්වය මධ්‍යයේ දර්ශනීය කැටයම් හා මල්, ලියවැල් හා මොස්තරවලින් අලංකාර තරමක් කුඩා දැව කුළුණු ද්විත්ව යක් වේ. සිවුරැස්ව හා අටැස්ව විහිදී ගිය මෙම කුළුණු එකිනෙකට සමාන සේ දික් වුව ද වෙනස් වූ සියුම් ලක්ෂණ සහිත ය.
මැදවාසල ගොැඩනැගිල්ලේ දොර හා උළුවස්ස සම්බන්ධයෙන් අවධානය යොමු කිරීමේ දී චන්ද්‍රවංක උළුවස්ස සහිත ප්‍රධාන ද්වාරයට අමතර ව අභ්‍යන්තර කුටියේ ද චන්ද්‍රවංකය සහිත ද්වාර දෙකකි. අභ්‍යන්තර කුටියට පිවිසීම සඳහා වන ප්‍රධාන ද්වාරය ඇතුළට විවර වන තනි පියනකින් යුක්ත වේ. අභ්‍යන්තර කුටියේ අනු ද්වාරයේ ඇති දැවවලින් නිර්මිත සරනේරු මහනුවර රාජධානි සමයේ පැවති වාස්තුවිද්‍යා කලාවේ විශිෂ්ඨත්වය කියාපාන නිදර්ශනයකි.
මෙම ගොඩනැගිල්ලට අයත් පැරණි ඡායාරූපවල දැක්වෙන ආකාරයට මෙහි වහලය පල හතරකින් යුත් උපරිභාගයක් බව හදුනාගත හැකි ය. එහෙත් වර්තමානය වනවිට දැකගත හැක්කේ එකිනෙකට සම්බන්ධ වහල තුනකින් සැදුම් ලද උපරිභාගයකි. මෙහි දැකගත හැකි කැණිමඩල ඉතා අලංකාර ය.
මැදමිදුල සම්බන්ධයෙන් අවධානය යොමු කරන විට එය පද්ම බොරදම්වලින් යුක්ත ය. එකතු වන ජලය බැහැර කිරීම සදහා උතුරු දෙසන් කාණුවක් යොදා තිබේ. මෙහි සවිකර ඇති “1915 ශක වර්ෂ 1837” ලෙස සදහන් ශිලා පුවරුව මගින් මැදවාසල හා පැවති යටත් විජිත යුගයේ සම්බන්ධතාව පෙන්නුම් කරනු ලබයි. මැදවාසල ගොඩනැගිල්ල හුදෙකලා අභ්‍යන්තර කුටියකින් සමන්විත වේ. එහි ඇදක් පැවති බවට සාධක සපයන කට්ට කැපූ ශිලා ආධාරක හතරක් දක්නට ලැබේ. මේවායේ තිබී හමු වූ ආරක්ෂක මන්තර යැයි උපකල්පනය කළ හැකි තඹ පත්ඉරු හතරක් දැනට පුරාවිද්‍යා කෞතුකාගාරයේ ප්‍රදර්ශනය කරේ. මෙයට සමීපයේ අතීතයේ දී භාවිතයට ගෙන ඇතැයි සිතිය හැකි කැසිකිළි ගලක අවෙශ්ෂ දක්නට ලැබේ. මෑතක දී සිදු කරන ලද සංරක්ෂණ කටයුතුවල දී හමු වූ රතු පැහැ පසුබිමෙහි අදින ලද මල් මෝස්තරය සහිත ඉපැරණි සිතුවම් කොටස් මගින් මෙම ගොඩනැගිල්ලේ ඓතිහාසික වටිනාකම වැඩි වී තිබේ.
ඒ අනුව මධ්‍යම සංස්කාතික අරමුදල මගින් සංරක්ෂණය කරන ලද මෙම මැදවාසල ගොඩනැගිල්ල වර්ෂ දෙදහස් දාසයක් වූ මැදින් මස පස් වන දින දෙස් විදෙස් ජනයාගේ ප්‍රදර්ශනය සදහා විවෘාත කිරීමට නියමිත ය. මෙය නැරඹීම සදහා විදේශිය සංචාරකයගන් ටිකට්පතක් සදහා ඩොලර් එකක මුදලක් ද දේශීය සංචාරකයෙකු සඳහා රුපියල් 20ක මුදලක් ද වයස අවුරුදු 12ට අඩු ළමුන් සඳහා රුපියල් 10ක මුදලක් ද පාසල් ළමුන් සඳහා මුදල් රහිත ව ද නැරඹීමට අවස්ථාව උදා වනු ඇත.
ගරු උසස් අධ්‍යාපන අමාත්‍ය හා මහාමාර්ග අමාත්‍ය ලක්ෂ්මන් කිරිඇල්ල මැතිතුමාගේ සභාගිත්වයෙන් සහ ගරු අධ්‍යාපන අමාත්‍ය අකිල විරාජ් කාරියවසම් මැතිතුමාගේ සහභාගිත්වයෙන් 2016.03.05 වන දින පෙ.ව.10.30ට යෙෙදන සුභ මොහොතින් උත්සවාකාරයෙන් මහනුවර මැදවාසල ජනතා අයිතියට පත් කරන ලදී.
පිහිටීම
[porto_map_section]Insert Content[/porto_map_section]