අනුරාධපුර යුගයේ පැවතුණු කලා සම්ප්‍රදාය පිළිබඳ සාධකයක් : වාමන රූ
අයි. එ්. කුමාර
රිටිගල ව්‍යාපෘතිය, මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදල
කලාව යනුවෙන් හැදින්වෙන්නේ පුළුල් පරාසයක වූ මිනිස් ක‍්‍රියාකාරකම් සහ මානව කෘතීන් රැසකි. සංගීතය සහ සාහිත්‍යයට පමනක් සීමා නොවූ...
පිටපත්වලින් පමණක් දැකගත හැකි මහඋඩුව, සිරි සුනන්දාරාමයේ සිතුවම්
ඩබ්. එච්. රුක්‍ෂාන් ප‍්‍රියන්දන
මුහුදු පුරාවිද්‍යා ඒකකය, මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදල, කොටුව ගාල්ල.
ප‍්‍රවිෂ්ඨය
ශ්රී ලංකාවේ නිර්මාණය වූ සියලු ම වෙහෙරවිහාරස්ථාන කැටයමින් මෙන් ම සිතුවමින් අලංකාර කිරීම අතීතයේ...
යාන් ඔය නිම්නයේ පූර්ව ඓතිහාසික අවධියේ ජනාවාස ව්‍යාප්තවීමේ මෝස්තරය පිලිබඳ පුරාවිද්‍යා විමසුමක්
යාන් ඔය නිම්නයේ ස්ථානගත වී ඇති සුසාන ආශ‍්‍රිත වාස්තුවිද්‍යාව අධ්‍යයනය තුළින් එක්තරා ආකාරයකට පැහැදිලි වන්නේ එම සමාජය සංවර්ධනය කරා ලගාවීමේ දී එකිනෙකට වෙනස් සුසාන ආකෘති හඳුන්වා දීම සිදු කර ඇති බව ය. යාන් ඔය නිම්නයේ දක්නට ලැබෙන සුසාන ආකෘති අතරින් බහුතර සුසාන ආකෘතිය වන්නේ ශිලා මංජුසා සුසාන ආකෘතිය වේ. මේ වන විට එම සුසාන ආකෘතියට අයත් සුසානවලින් පැරණිතම කාලනීර්ණ ලැබී ඇත්තේ කොක්එබේ ශිලා මංජුසා සුසානයකිනි. එහි කාලනීර්ණ ක‍්‍රිස්තු පූර්ව 790 වේ.
අනුරාධපුරය හා එහි නැඟෙනහිර පර්යන්ත ප‍්‍රදේශය අතර පූර්ව හා මුල් ඓතිහාසික අවධියේ සම්පත් පරිහරණය
ශ්රි ලංකාවේ පූර්ව ඓතිහාසික අවධිය සම්භවන (හැඩගැසීමේ) යුගය වශයෙන් හැඳින්විය හැකි ය (Seneviratne 1996:265). මෙම සංස්කෘතික අවධිය ඇසුරෙන් ශ්රි ලංකාවේ මානව ආයතනවල ඉස්මතු වීම සම්බන්ධ ද්‍රව්‍යාත්මක සංස්කෘතික තොරතුරු ප්රාග් ඓතිහාසික යුගය හා සසඳන විට සාපේකෂ වශයෙන් වැඩි ප‍්‍රමාණයක් හඳුනාගැනීමට හැකි ව තිබේ. ශ්රි ලංකාවේ පූර්ව ඓතිහාසික අවධිය සම්බන්ධව සාකච්ඡා කිරීමේ දී එම සංස්කෘතිය විවිධ කාල පරාසයන් තුළ ශ්රී ලංකාව පුරා ම ව්‍යාප්තව තිබූ බව විකිරණමාන දින නියම කිරීම් මඟින් ලබාගත් කාලානුක‍්‍රම මඟින් තහවුරු කර ඇත. සුදර්ශන් සෙනෙවිරත්න පෙන්වා දෙන ආකාරයට මෙම තාක්ෂණික සංස්කෘතියේ ව්‍යාප්තිය උතුර, උතුරු මැද, නැගෙනහිර, වයඹ දිග, උත්තර මලය රට, බස්නාහිර මෙන් ම අග්නිදිග ශ්රි ලංකාව ආදී ප‍්‍රදේශ ඇසුරෙන් හඳුනාගත හැකි ය (Seneviratne 1984:237-265). සෙනෙවිරත්නගේ හා ජයරත්නගේ පර්යේෂණ තොරතුරුවලට අනුව මෙම
අන්දරවැව, මෙගලිතික සුසානයෙන් හමු වූ බ්රාහ්මී ලේඛන හා ශී‍්‍ර ලංකාවේ පැරණිම බ්රාහ්මී ලේඛන පිළිබඳ විමර්ශනයක්
සිරාන් දැරණියගල විසින් 1988 වර්ෂයේ දී අනුරාධපුර ඇතුළුපුරයේ සිදුකරන ලද AMP 88 හා රොබින් කනිංහැම් විසින් සිදු කර ඇති AMP 88 කැනීමෙන් සොයාගෙන ප‍්‍රකාශයට පත්කර ඇති ශ්රී ලංකාවේ බ්රාහ්මී ලේඛන කි‍්‍රස්තු පූර්ව 500-600 කාලයට අයත් වන බවට දැරණියගල විසින් ප‍්‍රකාශයට පත්කර ඇති කරුණ, අන්දරවැව මෙගලිතික සුසාන ආශ‍්‍රිත කැනීමෙන් හමු වූ මැටි බඳුන් මත පිළිස්සීමෙන් පසුව සටහන් කර ඇති බ‍්‍රහ්මී අක්‍ෂරවලින් තහවුරුවන බව පෙන්වා දිය හැකිය.
කොක්එබේ, මෙගලිතික සුසානය කැනීමේ අනාවරණ හා මධ්‍ය යාන්ඔය නිම්නයේ පුරාණ මානව ජනාවාසකරණය
ආචාර්ය ඩී. තුසිත මැන්දිස්
ජේ්‍යෂ්ඨ කතිකාචාර්ය, පුරාවිද්‍යා හා උරුම කළමනාකරණ අධ්‍යයන අංශය, ශ්රී ලංකා රජරට විශ්වවිද්‍යාලය, මිහින්තලේ්‍.
හැඳින්වීම
මධ්‍ය යාන්ඔය නිම්නයට ආශ‍්‍රිත ව මානව ජනාවාසකරණය පිළිබඳ ව තතු...